موتور چیزی است که باعث کار کردن ساعت می شود. موتور ساعت مچی انواع مختلفی دارد که هر کدام ویژگی های خاصی دارند. در این بخش به موتور ساعت کوارتز می پردازیم.
ساعت‌های کوارتز ساعت‌هایی هستند که از یک نوسان‌گر الکترونیکی تنظیم‌شده توسط کریستال کوارتز برای حفظ زمان استفاده می‌کند. این نوسان ساز کریستالی سیگنالی با فرکانس بسیار دقیق ایجاد می کند، به طوری که ساعت ها و ساعت های کوارتز حداقل یک مرتبه دقیق تر از ساعت های مکانیکی هستند. از دهه ۱۹۸۰، زمانی که ظهور الکترونیک دیجیتال حالت جامد به آنها امکان ساخت فشرده و ارزان قیمت را داد، زمان‌سنج‌های کوارتز به پرمصرف‌ترین فناوری زمان‌سنجی در جهان تبدیل شدند که در اکثر ساعت‌ها و ساعت‌ها و همچنین رایانه‌ها و سایر وسایلی که زمان را نگه می‌دارند استفاده می‌شود.
موتور ساعت کوارتز ثابت کرد که مطمئن ترین و دقیق ترین روش برای گفتن زمان، استفاده از یک شبکه پیچیده چرخ دنده نیست، بلکه با یک کریستال کوچک، باطری و چند موتور کوچک است!
این موتور ها دقیق تر و مقرون به صرفه تر از ساعت مچی های مکانیکی هستند. هنگامی که نحوه کار آن را درک کنید، برایتان جذاب می شود و متوجه می شوید که یک ساعت ارزان قیمت کوارتز چندان هم بد نیست!
در سال ۱۹۲۷ وارن ماریسون و جی دبلیو هورتون اولین ساعت کوارتز را در آزمایشگاه های بل ساختند. در سال ۱۹۶۹ سیکو Astron را تولید کرد، یعنی اولین ساعت کوارتز موجود در بازار!
کوارتز چیست؟
کوارتز یک ماده معدنی است که از سیلیسیم دی اکسید تشکیل شده است. یکی از فراوان ترین مواد معدنی روی کره زمین! در خالص ترین شکل کوارتز یک سنگ صاف و شفاف است، اما ناخالصی های مختلف موجود در کوارتز رنگ های دیگری ایجاد می کند. کوارتز دارای برخی از خصوصیات منحصر به فرد است که آن را به یک ماده ایده آل برای استفاده در تجهیزات الکترونیکی دقیق مانند موتور درون ساعت تبدیل می کند. کوارتز پیزوالکتریک است، این بدان معنی است که وقتی فشار مکانیکی به آن وارد می شود، جریان الکتریکی تولید می کند.
فناوری کوارتز ساده است! موتور ساعت کوارتز با باطری کار می کنند.
هر ساعت مچی برای نشان دادن دقیق زمان به یک عنصر تنظیم کننده احتیاج دارد. در ساعت مچی مکانیکی، این حالت به صورت فنر و چرخ تعادل است. با این حال، در ساعت مچی کوارتز، یک کریستال کوچک کوارتز وجود دارد که به شکل چنگال دو شاخه تنظیم شده است. کوارتز به طور طبیعی با فرکانس دقیق ارتعاش می کند و همچنین دارای خصوصیات پیزوالکتریک است، به این معنی که وقتی فشار بر آن وارد می شود، ولتاژ کمی برق تولید می کند.
عکس این خاصیت نیز صادق است، بدین صورت که وقتی جریان الکتریکی از کوارتز عبور می کند، معمولاً ۳۲۷۶۸ بار در ثانیه ارتعاش می کند. سپس مداری این فرکانس را به یک پالس الکتریکی هر ثانیه کاهش می دهد. این ارتعاش، موتور را به حرکت در می آورد، و به این ترتیب، عقربه های ثانیه شمار را حرکت می دهد.
مزایای موتور ساعت کوارتز
ارزان تر از موتور ساعت اتوماتیک هستند.
دقیق تر از موتور ساعت اتوماتیک هستند.
این ساعت مچی ها به تعمیر و نگهداری کمی نیاز دارند. فقط باید هر چند سال یک بار باطری آن ها را عوض کنید. ساعت مچی های اتوماتیک گرچه باطری ندارند اما هر ۳ تا ۵ سال یک بار به سرویس نیاز دارند.
معمولا سبک تر از ساعت مچی های اتوماتیک هستند، زیرا از تعداد قطعات کمتری ساخته شده اند.
معایب موتور ساعت کوارتز
نیاز به باطری دارند که این موضوع برای برخی افراد خیلی خوشایند نیست.
حقیقتا باید گفت در ساخت ساعت مچی های اتوماتیک هنر و مهارت زیادی به کار رفته است که در طی سالیان زیاد توسعه یافته است. و می توان گفت شاید ساعت مچی های اتوماتیک جذاب تر هستند. حتی نگاه کردن به آنها هم می تواند جالب باشد!
عقربه ثانیه شمار در ساعت مچی های کوارتز به صورت تیک تاک کار می کند اما در ساعت مچی اتوماتیک این حرکت روان است.
برند سیکو اولین ساعت کوارتز جهان، سیکو کوارتز استرون را در ۱۹۶۹ در توکیو معرفی کرد که عملکرد بی نظیری داشت. این ساعت ۱۰۰ برابراز دیگر ساعت ها دقیق تر بود. با دقت شگفت انگیز۵ ثانیه در ماه! همچنین به طور مداوم برای یک سال کار می کرد یا ۲۵۰ برابر بیشتر از اکثر ساعت های مکانیکی! در آن زمان این تهدید بزرگی برای ساعت های سوئیسی به شمار می آمد. در حالیکه ساعت های کوارتز معمولا به ارزان بودن شهرت دارند، اولین مدل کاملا لوکس بود. این مدل در سال ۲۰۱۹ پنجاهمین سالگرد تولد خود را جشن گرفت. امروزه ساعت کوارتز در دیگر کشورها نیز ساخته می شود.